Αναδημοσίευση από το περιοδικό Θέματα Παιδείας τ. 40.
Συνήθως διαπιστώνεται ότι οι μαθητές (ή έστω κάποιοι μαθητές) δε μαθαίνουν. Το ερώτημα γιατί δε μαθαίνουν, δε φαίνεται ν’ απασχολεί σοβαρά το εκπαιδευτικό σύστημα, που βιάζεται να προβάλει έτοιμες συνταγές για τους όποιους “ανεπίδεχτους” και την εκπαίδευση την ίδια.
Μια τέτοια δοκιμασμένη συνταγή είναι τα διαφοροποιημένα προγράμματα και τύποι σχολείων, που καθορίζουν τη μοίρα του μαθητή, κατά τη φύση του τάχα. Τι είναι όμως φυσιολογικό για το βιοκοινωνικό ον που ονομάζουμε άνθρωπο; Ο σοβιετικός φιλόσοφος είναι κατηγορηματικός: ο νους, οι ικανότητες, τα ταλέντα είναι ο γενικός κανόνας, αποτέλεσμα της ανάπτυξης του βιολογικά κανονικού
εγκεφάλου σε συνθήκες ανθρώπινου πολιτισμού. Άρα η παρέκκλιση απ’ τον κανόνα θα πρέπει ν’ αναζητηθεί κατά κανόνα στις “αφύσικες” για τα ανθρώπινα κριτήρια κοινωνικές συνθήκες.
Στη συνέχεια το απόσπασμα επικεντρώνει στη μεθοδολογία της διδασκαλίας, που πρέπει ν’ ακολουθείτο δρόμο της διαλεχτικής σκέψης, δημιουργώντας στο παιδί καταστάσεις προβληματισμού, ώστε να βρίσκουν διέξοδο οι αντιφάσεις, μέσα από ερωτήματα που λύνονται με βαθύτερη εξέταση του αντικειμένου κάθε φορά. Το ζήτημα λοιπόν είναι να μάθουμε το παιδί να οργανώνει τη σκέψη και τη ζωή του, που σημαίνει να “μην μπλοκάρει”, χωρίς ν’ αφήνει κατά μέρος τις υπαρκτές αντιφάσεις.
Ακριβώς γι’ αυτό δε θεωρούμε εναλλακτική διδακτική πρόταση τις τυποποιημένες, “καινοτόμες” μεθόδους, επίσης δοκιμασμένες κι αποτυχημένες. Αν παπαγαλίζαμε πως πρέπει “να μάθουμε το μαθητή πώς να μαθαίνει”χωρίς στ’ αλήθεια να σκέφτεται και τίποτα τελικά να μη γνωρίζει, αν τον περιορίζαμε με σύγχρονα μέσα (βλ. Η/Υ) σε προδιαγεγραμμένες ενέργειες, τότε πάλι θα τον βυθίζαμε σε μια κατάσταση υστερίας, στον απόλυτο γνωστικό σχετικισμό, που αναζητάει σανίδα σωτηρίας στο ισχυρότερο κάθε φορά ιδεολόγημα. Οπότε δε θα ‘χουμε άνθρωπο, παρά ένα πανικόβλητο ζώο που χρειάζεται τιθάσευση ή νάρκωση.
Ας το σκεφτούμε…
Πρέπει να έχετε συνδεθεί για να σχολιάσετε.