(Αναδημοσίευση από το περιοδικό “Θέματα Παιδείας” τ. 30. δημοσιεύουμε το εισαγωγικό κείμενο και όλο το κείμενο μπορείτε να κατεβάσετε το PDF στο τέλος της σελίδας)

Τιμώντας την επέτειο της Οχτωβριανής Επανάστασης, της πρώτης νικηφόρας σοσιαλιστικής επανάστασης στην ιστορία της ανθρωπότητας, ξεκινάμε απ’ αυτό το τεύχος τη δημοσίευση αρχειακών υλικών και σπάνιων μελετών,  που παρουσιάζουν στην πράξη την ειδοποιό διαφορά της μαρξιστικής παιδαγωγικής, όπως εκφράστηκε με τις καταχτήσεις αλλά και τα καθήκοντα που έθετε, τουλάχιστον μέχρι μια περίοδο, η σοβιετική εξουσία. Γι’ αυτό το σκοπό επιλέξαμε να δημοσιεύσουμε για πρώτη φορά στα ελληνικά, σε μετάφραση του αείμνηστου εκπαιδευτικού Τάσου Δ. Βαφειάδη, εκτενές απόσπασμα από τη μελέτη της γαλλίδας δασκάλας Ζιζέλ Ραμπιέ «Τα σημερινά προβλήματα της παιδείας στη Σοβιετική Ένωση». Αναφέρεται στην υλοποίηση των σχετικών με την παιδεία αποφάσεων του 19ου Συνεδρίου του ΚΚΣΕ (δηλ. του πέμπτου πεντάχρονου πλάνου 1951-1955) και δημοσιεύτηκε από την Ουνέσκο, γιατί κρίθηκε ότι παρουσίαζε αντικειμενικά τα εκπαιδευτικά ζητήματα που απασχολούσαν τότε την ΕΣΣΔ (επέκταση κι ολοκλήρωση του βασικού-γενικού σχολείου με την εισαγωγή του πολυτεχνισμού ως τα 17 χρόνια, στόχος που έμπαινε από τα πρώτα επαναστατικά χρόνια και είχε παρεμποδιστεί στις δύσκολες συνθήκες όξυνσης της ταξικής πάλης, από τα δεινά του Α’ Παγκοσμίου, του εμφυλίου και του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου).

Το δεκάχρονο πολυτεχνικό σχολείο που άρχιζε να εφαρμόζεται στη Σοβιετική Ένωση, όπου παραδοσιακά τα παιδιά ξεκινούσαν το σχολείο στα 7 τους χρόνια, σήμαινε τότε την πλήρη γενική παιδεία ως την ενηλικίωση, χωρίς πρόωρη επαγγελματική ειδίκευση αλλά με ολόπλευρη εκπαίδευση και έμπρακτη κοινωνική διαπαιδαγώγηση. Το κείμενο επιβεβαιώνει ότι οι μέχρι και κείνη την περίοδο κατευθύνσεις της εκπαιδευτικής πολιτικής βρίσκονταν σε συνέπεια με τον πυρήνα του μαρξιστικού-λενινιστικού προγράμματος για την εκπαίδευση.

Κατεβάστε το άρθρο:

Ζητήματα παιδείας στη Σοβιετική Ένωση – Ζ.Ραμπιέ – ΘΠ30